ဆိုင်ရာဆိုင်ရာချင်း​ နီး​နီး​ကပ်ကပ်

​ေအာက်ပါတို့​ကို သူနဲ့​ ဆိုင်ရာဆိုင်ရာချင်း​ နီး​နီး​ကပ်ကပ်ထား​သင့်​ပါတယ်။

(၁) နာမဝိ​ေသသန နဲ့​ နာမ်
(၂) ြကိယာဝိ​ေသသန နဲ့​ ြကိယာ
(၃) ကတ္တား​ နဲ့​ ြကိယာ
(၄) ကံ နဲ့​ ြကိယာ

(၁) နာမဝိ​ေသသန နဲ့​ နာမ်
''​ေအး​ချမ်း​ေသာ ြမို့​က​ေလး​၏ ဆင်​ေြခဖံုး​ရပ်ကွက်'' နဲ့​
''ြမို့​က​ေလး​၏ ​ေအး​ချမ်း​ေသာ ဆင်​ေြခဖံုး​ရပ်ကွက်'' တို့​ အဓိပ္ပါယ်မတူပါ။

(၂) ြကိယာဝိ​ေသသန နဲ့​ ြကိယာ
''စာသင်ခန်း​ထဲတွင် ရန်မြဖစ်ြကရန် ဆံုး​မ၏။'' ဆိုတဲ့​ဝါကျဟာ စာသင်ခန်း​အြပင်မှာ ရန်ြဖစ်လို့​ရတဲ့​ အဓိပ္ပါယ်ထွက်​ေနတယ်။
ဒါ​ေြကာင့်​ ဆံုး​မ၏ ဆိုတဲ့​ ြကိယာကိုအထူး​ြပုတဲ့​ ​ေနရာြပြကိယာဝိ​ေသသန စာသင်ခန်း​ထဲတွင်ကို သူ့​ ြကိယာ ဆံုး​မ၏နဲ့​ ကပ်ထား​သင့်​ပါတယ်။
''ရန်မြဖစ်ြကရန် စာသင်ခန်း​ထဲတွင် ဆံုး​မ၏။'' ြဖစ်ရပါမယ်။

(၃) ကတ္တား​ နဲ့​ ြကိယာ
''သူြကီး​မင်း​သည် အရက်မူး​ေန​ေသာ​ေြကာင့်​ ဆူပူ​ေအာ်ဟစ်​ေန​ေသာ ရွာသား​ကို ​ေခါ်ယူြကိမ်း​ေမာင်း​သည်။'' ဆိုတဲ့​အခါ သူြကီး​က အရက်မူး​ေနလို့​ ​ေခါ်ဆူတဲ့​ အဓိပ္ပါယ်ထွက်​ေနတယ်။
ဒါ​ေြကာင့်​ ကတ္တား​ သူြကီး​မင်း​ နဲ့​ သူ့​ြကိယာ ​ေခါ်ယူြကိမ်း​ေမာင်း​သည် ကို ကပ်ထား​သင့်​ပါတယ်။

''အရက်မူး​ေန​ေသာ​ေြကာင့်​ ဆူပူ​ေအာ်ဟစ်​ေန​ေသာ ရွာသား​ကို သူြကီး​မင်း​က ​ေခါ်ယူြကိမ်း​ေမာင်း​ သည်။'' ြဖစ်သင့်​ပါတယ်။

(၄) ကံ နဲ့​ ြကိယာ
''ဆိုင်မှ ပစ္စည်း​များ​ ​ေပျာက်ဆံုး​သွား​သည့်​အတွက် ဆိုင်မန်​ေနဂျာအား​ အ​ေရး​ယူရန် တိုင်ြကား​သည်။'' ဆိုတဲ့​ ဝါကျမှာ ဆိုင်မန်​ေနဂျာက အ​ေရး​ယူခံရမလို ြဖစ်​ေနတယ်။
ဆိုင်မန်​ေနဂျာအား​ ဆိုတဲ့​ ကံပုဒ် နဲ့​ သူ့​ြကိယာ တိုင်ြကား​သည် နဲ့​ ကပ်ထား​သင့်​တယ်။
''ဆိုင်မှ ပစ္စည်း​များ​ ​ေပျာက်ဆံုး​သွား​သည့်​အတွက် အ​ေရး​ယူရန် ဆိုင်မန်​ေနဂျာအား​ တိုင်ြကား​သည်။'' ြဖစ်သင့်​ပါတယ်။
သာဓက​ေဆာင်​ေလ့​ရှိတဲ့​ အမှား​ဝါကျက​ေတာ့​
''လယ်တီဆရာ​ေတာ်ြကီး​သည် သ​ေဘင်္ာ​ေပါ်တွင် အမဲသား​မစား​ရန် မှာြကား​သည်။'' ြဖစ်ပါတယ်။

ဉ (ညက​ေလး​) နဲ့​ ဥ (အက္ခရာ အု)

ဉ  (ညက​ေလး​) ဟာ ပါဠိစာလံုး​ပါ။ ြမန်မာစာမှာ ည (ညြကီး​) ကို သံုး​ပါတယ်။

ပါဠိကလာတဲ့​စကား​လံုး​ေတွဟာ ဉ(ညက​ေလး​)ကို အစအက္ခရာအြဖစ် ​ေရး​နိုင်တယ်။ (ဉာဏ-၊​ ဉာဏ်-၊​ ဉတ် ၃လံုး​ ရှိပါတယ်။) ြမန်မာစာမှာ ဉ (ညက​ေလး​) ကို အစအက္ခရာအ​ေနနဲ့​ မသံုး​ဘဲ ည(ညြကီး​) ကိုပဲ သံုး​ပါတယ်။
ဉ (ညက​ေလး​) ကို​ေတာ့​ ြမန်မာစာမှာ အသတ်အ​ေနနဲ့​ပဲ သံုး​တယ်။

အဲ့​ဒီလိုသံုး​တဲ့​အခါ ​ေရး​ဟန်က ဥ(အက္ခရာအု)နဲ့​ တစ်ပံုစံတည်း​ ြဖစ်​ေြကာင်း​ပါ။ (စဉ်၊​ ကျဉ် စသည်)


သ​ေကင်္တများ​။   ။ြမန်မာစာမှာ သရသံအချို့​နဲ့​ စကား​လံုး​အချို့​ကို ​ေနရာလိုက်ြပီး​ သ​ေကင်္တနဲ့​ ​ေရး​တာ​ေတွ ရှိပါတယ်။

(က) သရသံများ​
အိ အက္ခရာ ဣ
အီ အက္ခရာ ဤ
အု အက္ခရာ ဥ
အူ အက္ခရာ ဦ
​ေအ၊​ ​ေအး​ အက္ခရာ ဧ
​ေအာ ဩ
​ေအာ် ဪ

(ခ) စကား​လံုး​များ​

​ေရွ့​ အက္ခရာ ၍
နှိုက် အက္ခရာ ၌
ဧအ် အက္ခရာ ၏
လည်း​ေကာင်း​ ၎င်း​

(၁) ​ေရွ့​ ဆိုတဲ့​ စကား​လံုး​ကို အ​ေြကာင်း​ြပပုဒ်အြဖစ်လည်း​ေကာင်း​၊​ ​ေရှ့​ြကိယာနဲ့​ ​ေနာက်ြကိယာကို ဆက်တဲ့​ သမ္ဗဒအြဖစ်လည်း​ေကာင်း​၊​ သံုး​ရင် ၍ ဆိုတဲ့​ သ​ေကင်္တနဲ့​ ​ေရး​ရပါတယ်။
ဥပမာ- ''သူ ​ေနမ​ေကာင်း​ေရွ့​ ​ေကျာင်း​မတက်ပါ။'' လို့​ မ​ေရး​ဘဲ
''သူ ​ေနမ​ေကာင်း​၍ ​ေကျာင်း​မတက်ပါ။'' လို့​ ​ေရး​ပါတယ်။

ြပီး​ေတာ့​ ၍ ရဲ့​ အသံထွက်က ​ေယွ့​ ြဖစ်ပါတယ်။

(၂) နှိုက် ဆိုတဲ့​ စကား​လံုး​ဟာ အချိန်၊​ ​ေနရာကိုြပရင် ၌ ဆိုတဲ့​ သ​ေကင်္တကို သံုး​တယ်။

ဥပမာ- ​ေကျာင်း​ဝင်း​ထဲနှိုက် ဆိုတာကို ​ေကျာင်း​ဝင်း​ထဲ၌ လို့​ ​ေရး​ပါတယ်။

(၃) အက္ခရာ ၏ ရဲ့​ အသံုး​ကို ြမန်မာအဘိဓာန်​ေကာ၊​ သတ်ပံုကျမ်း​မှာပါ ရှာမ​ေတွ့​ပါ။

အ်(အ-သတ်) ဟာ ပါဠိမှာပဲ ရှိြပီး​ ြမန်မာမှာမရှိလို့​ ြဖစ်ပံုရပါတယ်။ ပိုင်ဆိုင်မှုြပတဲ့​ေနရာနဲ့​ ြကိယာပုဒ်အြဖစ် သည် အစား​သံုး​နိုင်တယ်လို့​ နား​လည်ထား​ေြကာင်း​ပါ။

(၄) ၎င်း​ က​ေတာ့​ ​ေရှ့​က စာများ​ထဲ ရှင်း​ြပီး​သား​ ြဖစ်ပါတယ်။

တစ်စံုတစ်ခုကို ညွှန်း​တဲ့​ေနရာမှာ လည်း​ေကာင်း​ အစား​သံုး​တာြဖစ်ပါတယ်။